دانشنامه

از هم پاشیدگی بعملی اطلاق می شود که در آن ماده پلیمری بعلت قرار گرفتن در یک محیط شیمیائی مثل آب اسید و اکسیژن و یا در نتیجه اثرات فیزیکی مانند گرما، اشعه  نیروی مکانیکی، زنجیرهای اصلی پاره شده و وزن ملکولی کاهش می یابد، این تغییرات باعث می گردند

از هم پاشیدگی بعملی اطلاق می شود که در آن ماده پلیمری بعلت قرار گرفتن در یک محیط شیمیائی مثل آب اسید و اکسیژن و یا در نتیجه اثرات فیزیکی مانند گرما، اشعه  نیروی مکانیکی، زنجیرهای اصلی پاره شده و وزن ملکولی کاهش می یابد، این تغییرات باعث می گردند که تغییراتی نیز در خواص مکانیکی اولیه پلیمر از قبیل قدرت کششی حاصل شده و کاهش عمده یا در این خواص بوجود آید.

وقتی که یک پلیمر در معرض گرما، اشعه ماوراء بنفش، یا نیروی مکانیکی قرار می گیرد تولید

 رادیکالهای آزاد می کند. این رادیکالها بلافاصله با اکسیژن هوا که یک گیرنده خوب رادیکال می

 باشد ترکیب می شوند و تولید رادیکالهای جدید می نمایند.

پراکسی رادیکال تولید شده به نوبه خود می توانند از زنجیر پلیمری یک اتم هیدروژن گرفته و تولید رادیکال آزاد جدیدی بنمایند.

این عمل چنانچه کنترل نشود باعث تولید رادیکالهای جدید شده و واکنش ادامه پیدا می کند که در نهایت منجر به پارگی زنجیرها شده و پلیمر را از بین می برد. مواد پراکسیدی حاصل شده نیز ناپایدار بوده و به کمک حرارت، نور و یا یونهای فلزی تجزیه گشته و تولید رادیکالهای آزاد می نمایند.

جهت جلوگیری از ادامه این واکنش و پایدار کردن پلیمر یا باید از مواد جلوگیری کننده از ادامه عمل زنجیری بالا استفاده کرد و یا باید از موادی استفاده کرد که باعث تجزیه و از بین رفتن پراکسیدها و هیدروپراکسیدهای حاصله شده و باعث تبدیل آنبه اجزاء بی اثر می گردند. بنابراین آنتی اکسیدانت ها موادی هستند که عمل تجزیه پلیمری را متوقف کرده و باعث ثبات پلیمر در شرایط مذکور در بالا می گردند. در زیر شرح دو دسته مهم از این گونه مواد که در بالا اشاره شده می پردازیم:

1- آنتی اکسیدانتهای متوقف کننده سیکل تولید رادیکال فعال:

آنتی اکسیدان مصرفی در این گروه می توان بعنوان پذیرنده الکترون عمل نموده و الکیل رادیکال تولید

 شده را از محیط عمل خارج نماید.

و یا اینکه آنتی اکسیدانت های مصرفی بعنوان الکترون دهنده عمل کرده و پراکسید تولید شده در محیط عمل را احیا نموده و در نتیجه از فعالیت می اندازند. پارافیل دی آمین ها و فنل ها از جمله این آنتی اکسیدانتها هستند.

دسته دیگری از آنتی اکسیدانتها که رد صنعت لاستیک مهم می باشند، آنتی اکسیدانتهای تجزیه کننده پراکسیدها هستند که خود این مواد به دو دسته تقسیم می گردند.

• مواد احیاء کننده (REDUCING AGENTS)
• تجزیه کننده های کاتالیزوری پراکسیدها (CATALYTIC PEROXIDE DECOMPOSERS)

مواد احیاء کننده

آنتی اکسیدانتهای این گروه پراکسیدهیا حاصله را به الکل تبدیل می نمایند بدون اینکه رادیکال آزادی در محیط ایجاد شود. مهمترین آنتی اکسیدانتها در این گروه که در صنعت لاستیک مورد استفاده می باشند فسفیت استرها از قبیل TRISONYL PHENYL PHOSPHITE می باشد.

مواد تجزیه کننده کاتالیزوری پراکسیدها

گروه وسیعی از مواد گوگرد دار باین دسته از آنتی اکسیدانتها تعلق دارند مانند سولفیدها و تیازولها

مکانیسم عملکرد این مواد بسیار پیچیده بوده ولیکن این مواد بعنوان پایدارکننده های دراز مدت عمل می نمایند.

مکانیسم اثر مخرب اوزون بر روی لاستیکها کاملاً آشکار شده و همچنین اطلاعات دقیقی بر روی مواد جلوگیری کننده نیز موجود نمی باشد و بیشتر این مواد بطور تجربی بدست آمده اند  هنوز آشکار نیست که چگونه  این مواد از اثرات اوزون جلوگیری می نمایند. به عنوان مثال می توان از فنیل دی آمین نام برد.